1.0 Pengenalan
Pendidikan
adalah bertujuan untuk memperoleh pengetahuan dan membina pengalaman bagi
menyediakan seseorang individu untuk menghadapi masa akan datang. Di
samping itu, melalui pendidikan juga, seseorang individu akan dapat memperkembangkan
lagi potensinya secara menyeluruh dan bersepadu untuk memajukan insan yang
seimbang dan harmonis dari segi jasmani, emosi, rohani, intelek dan juga
sosial.
Stail
pengajaran merupakan satu kaedah pengajaran yang dijalankan oleh seseorang guru dalam sesuatu
sesi pengajaran dan pembelajaran. Terdapat pelbagai kaedah yang boleh
dilaksanakan dalam sesuatu sesi pengajaran dan pembelajaran. Kepelbagaian
pengajaran dan pembelajaran guru dengan menggunakan kaedah yang betul dan
sesuai akan memastikan objektif sesuatu pengajaran dan pembelajaran akan
tercapai seperti yang dirancangkan
Bagi
mencapai matlamat dan objektif dalam
pengajaran dan pembelajaran terdapat pelbagai teori, kaedah, strategi dan stail
pembelajaran direkacipta untuk diamalkan oleh guru. Seseorang guru dikatakan
berkesan dalam sesuatu pengajaran itu apabila pelajar dapat mengikuti,
memahami, menghayati dan mengalami apa yang ingin diajarkan kepada mereka.
Hasil dari pengajaran yang berlaku akan menyebabkan perubahan tingkahlaku,
pemikiran dan perasaan pelajar. .Perubahan tingkah laku ini boleh terjadi
semasa dan selepas sesi pengajaran dan pembelajaran. Segala perubahan yang
berlaku boleh dinilai berdasarkan kepada tiga domain iaitu domain psikomotor ,
kognitif dan efektif.
Dalam
proses pengajaran dan pembelajaran, konsep pendekatan, kaedah, teknik dan
strategi sering digunakan. Ciri-ciri yang terdapat diantara keempat-empat
konsep ini saling berkait di antara satu sama lain.
Merujuk kepada stail atau teknik
pengajaran seseorang pendidik. Stail-stail ini melibatkan 11 cara iaitu stail
perintah, latihan, semak bergandingan, semak kendiri, peningkatan, penemuan
berbimbing, penemuan berpusat, hasilan tercapah, program individu, pembelajaran
terdorong dan pengajaran kendiri (Mok Soon Sang, 2002).
Contohnya
Stail latihan ialah satu kaedah pengajaran di mana guru memberikan tugasan
kepada pelajar, pelajar melakukan tugasan tersebut untuk satu tempoh masa
tertentu. Guru akan memerhati prestasi murid dan memberikan maklum balas kepada
pelajar.
2.0 Objektif
1. Mewujudkan
hubungan baru antara guru dengan pelajar, pelajar dengan tugasan dan diantara
pelajar sendiri.
2.
Mempraktikkan
tugasan seperti yang didemostrasikan atau yang telah diterangkan.
3.
Menyedari melalui pengalaman bahawa prestasi adalah berkaitan dengan masa.
4.
Menyedari melalui pengalaman bahawa prestasi yang baik
adalah berkaitan dengan pengulangan tugasan.
5.
Menyedari melalui pengalaman bahawa prestasi yang cekap adalah
berkaitan dengan pengetahuan keputusan.
6.
Menyedari melalui pengalaman bahawa pengetahuan keputusan
diperolehi melalui berbagai bentuk maklumbalas yang diberikan oleh guru.
3.0 Struktur Stail
Latihan
Untuk
membolehkan kita mengenal stail latihan ini, perubahan mesti berlaku iaitu
dengan memindahkan kuasa membuat keputusan daripada guru kepada pelajar.
Perubahan ini berlaku di dalam sembilan kategori berikut dalam satu set impak :
1. Kedudukan
2. Tempat
3. Turutan/susunan
tugasan
4. Kadar
kemajuan
5. Masa
permulaan setiap tugasan
6. Masa
tamat setiap tugasan
7. Masa
rehat
8. Penonjolan
9. Mengajukan
soalan untuk penjelasan.
Keputusan-keputusan dalam set pra
impak dan post impak kekal seperti guru-guru membuat keputusan.Dalam set impak
, guru memberi peluang kepada pelajar membuat keputusan dalam kesemua sembilan
kategori.Peranan pelajar dalam stail ini ialah melaksanakan tugasan yang diberi
oleh guru dan membuat kesemua sembilan keputusan dalam set impak.Pemindahan
kuasa membuat keputusan ini adalah permulaan proses keindividuan, menimbulkan
perlakuan yang berbeza daripada guru dan pelajar.
Guru tidak seharusnya memberi komen
kepada setiap pergerakan, tugasan atau aktiviti, pelajar pula mempunyai peluang
untuk belajar bagaimana membuat sembilan keputusan dalam parameter yang telah
ditetapkan oleh guru.
Dalam keputusan set post impak , guru
memerhati persembahan dan memberi maklumbalas secara individu kepada setiap
pelajar.
4.0 PELAKSANAAN STAIL LATIHAN
Bagi melaksanakan kaedah pengajaran
dan pembelajaran Stail latihan ia boleh dibahagikan kepada tiga fasa iaitu :
i.
Pra
impak
ii.
Impak
iii.
Pasca
impak
Ketiga-tiga fasa ini menjelaskan
bagaimana peranan yang dimainkan oleh guru dan pelajar dalam ketiga-tiga fasa
ini.
4.1 Fasa Pra Impak
Dalam fasa ini guru hendaklah
menyediakan satu ringkasan mengajar sebagai panduan untuk sesi pengajaran dan
pembelajaran. Guru juga perlu merancang dan memikirkan apakah gaya
Stail ini melibatkan pelajar dalam
membuat keputusan semasa proses pengajaran dan pembelajaran.Dalam stail
latihan, pelajar bukan sahaja dilatih menyelesaikan tugasan, tetapi proses
pertimbangan dalam membuat keputusan.
Guru belajar untuk percaya kepada
pelajar dalam membuat keputusan yang sesuai semasa menyelesaikan
tugasan.Langkah-langkah berikut menerangkan penggunaan rangka stail latihan
sebagai garis panduan perlaksanaan. Proses ini melibatkan membuat keputusan di
dalam set pra impak, impak dan post impak.
4.2 Set Impak
Dalam set ini terdapat beberapa urutan dalam
menerangkan episod tersebut :
1. Guru menetapkan satu-satu keadaan dengan
memanggil pelajar mendampingi guru.
2. Guru
menentukan objektif stail ini.
3. Menyediakan
masa untuk pelajar melakukan aktiviti dengan sendiri.
4. Menyediakan masa kepada guru untuk
menyediakan maklumbalas individu kepada setiap orang.
5. Guru menerangkan peranan pelajar dan
giliran dalam membuat keputusan.
6. Guru menerangkan peranan guru.
a. memerhati
prestasi dan maklumbalas individu.
b. bersedia
menjawab soalan pelajar.
7. Guru menyediakan tugasan-tugasan yang
mengandungi komponen-komponen komunikasi.
a. Kandungan
.
Setiap tugasan mesti
mengandungi kandungan khusus apa yang hendak dilakukan.
b. Modul.
Guru mengealpasti modul yang sesuai
dalam persembahkan tugasan tersebut. ( audio, visual, audiovisual, dan
sebagainya)
c. Perlakuan.
Setiap modul yang dikenalpasti perlu
mempunyai perlakuan yang sesuai ( demonstrasi, menerangkan dan sebagainya)
d. Media.
Tugasan boleh dipersembahkan melalui
berbagai media ( guru, filem, video atau kertas tugasan )
8. Pelajar
mengetahui dapatan daripada peranan dan tugasan.
9. Apabila
satu keadaan situasi telah ditetapkan guru perlu bertanya kepada pelajar
sekiranya mereka sudah faham atau tidak.
10. Pelajar mula melakukan tugasan dan membuat
keputusan yang telah dipindahkan pada mereka dalam set impak.
11. Guru memerhati keadaan semasa dan berhubung
secara individu dengan pelajar.
4.3 Set Pasca Impak
Dalam set post impak ini keperluannya
adalah dalam menyediakan maklumbalas-maklumbalas individu kepada semua pelajar.
Semasa dalam proses ini guru perlu mengikuti aspek-aspek berikut ;
1. Kenalpasti dengan segera kesilapan
pelajar dalam prestasi tugasan dan dalam membuat keputusan.
2. menyediakan
maklumbalas individu yang betul kepada pelajar.
3. Berada
di sebelah pelajar sehingga melakukan perlakuan yang betul.
4. Beredar
kepada pelajar lain.
5. Melawat , menyelia, memerhati dan
menyediakan maklumbalas kepada pelajar yang melakkan tugasan yang betul. Mereka
juga perlukan masa daripada guru.
6. Untuk
sesetengah tugasan memerlukan lebih daripada satu pemerhatian.
7. Peka
dalam pemilihan maklumbalas.
Pada akhir pelajaran guru memanggil
semua murid untuk berkumpul dalam beberapa minit , ini boleh dilakukan dengan
cara mengulangkaji secara ringkas kandungan pelajaran pada hari itu,
maklumbalas secara umum kepada kelas dan sebagainya.
5.0 IMPLIKASI STAIL LATIHAN
Realiti episod-episod dalam stail
latihan ini menghasilkan satu set implikasi yang baru :-
1. Guru
menilai perkembangan dalam membuat keputusan yang meluas.
2. Guru
mempercayai pelajar dalam membuat sembilan keputusan tersebut
3. Guru menerima idea di mana kedua-dua guru
dan pelajar boleh memperkembangkan nilai-nilai dalam sesuatu stail.
4. Pelajar boleh membuat kesemua sembilan
keputusan semasa sedang melatih dan
melakukan tugasan.
5. Pelajar boleh bertanggungjawab
uantuk hasilan daripada keputusan mereka
apabila mereka melibatkan dalam proses individu.
6. Pelajar boleh mengalami permulaan dalam
berdikari.
6.0 CONTOH AKTIVITI PENGAJARAN DAN
PEMBELAJARAN
Tingkatan : 5
Topik :Gimnastik artistik
Masa :
40 minit Fokus :Pola 6 (Hayunan)
Langkah : 1 -Penerangan aktiviti dalam kumpulan
kecil disertai
Dengan instuktur.
.
2 – Regangan spesifik
3 – Guru akan memberikan penerangan
mengenai teknik
kisaran dengan sebelah kaki dgn sokongan
tangan atas
lantai.
4 – Ansur Maju dengan kaedah stesen (
Kad tugasan)
5 – Permainan Kecil
6-
Sesi Warm Down dan soal jawab
Persediaan mengajar merupakan satu
dokumen yang digunakan oleh guru sebagai panduan di dalam proses pengajaran dan
pembelajaran . Melalui penyediaan rancangan mengajar yang bersistematik, proses
pengajaran dan pembelajaran akan berjalan dengan lebih berkesan dan tersusun.
Semasa menyediakan rancangan mengajar
terdapat beberapa aspek yang perlu difikirkan . Di antaranya ialah ;
a. Tajuk
dan kemahiran yang hendak diajar.
b. Objektif
pengajaran dan pembelajaran
c. Kaedah
dan pengubahsuaian.
d. Penilaian.
Persediaan
mengajar juga bertujuan untuk menghasilkan aktiviti pengajaran dan pembelajaran
yang rasional. Ia berdasarkan turutan dan pilihan guru terhadap tajuk dan
kemahiran di dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Seterusnya guru harus
tahu memilih kaedah atau model pengajaran dan pembelajaran yang sesuai. Ia
sering dikaitkan dengan pencapain objektif
pada akhir sesi pengajaran dan
pembelajaran.
Seterusnya
guru juga harus memikirkan bagaimana pemindahan pembelajaran boleh berlaku. Ia
meliputi aspek pengurusan alatan, kertas kerja dan sebagainya. Bagi permulaan
pengajaran dan pembelajaran , proses pemindahan kemahiran harus bersesuaian
dengan objektif . ia mesti berturutan, masa yang sesuai dan bersedia untuk
disempurnakan.
Pada
akhir pengajaran , guru mendapat sama ada kaedah yang diambil bersesuaian atau
tidak. Pengukuran dan penilaian di buat dan masa akan diatasi.
7.0 Kekuatan Stail Latihan
1.
Isi
pelajaran yang diajar adalah tetap dan tidak berubah
2.
Isi pelajaran mudah untuk dipelajari oleh murid
3.
Masa dan peluang pelajar melakukan sendiri aktiviti
dengan tetap dan mengikut panduan.
4.
Guru dapat menegur dan menunjuk cara jika ada kesilapan
dan secara langsung dapat mendampingi pelajar di dalam kelas.
5.
Komunikasi secara dua hala iaitu antara guru dengan
murid, murid dangan murid.
6.
Guru memberi peluang pelajar membuat keputusan sendiri
7.
Dapat
memperkembangkan daya kreativiti pelajar
secara maksimum
8.
Guru hanya bertindak sebagai fasilitator.
8.0 Kelemahan
Stail Latihan
1.
Pelajar
cepat menyelesaikan masalah sebelum sesi pengajaran dan pembelajaran sebenar
tamat.
2.
Perkembangan
minda atau kognitif pelajar kurang digunakan.
3.
Pelajar
akan merasa terkongkong kerana terikat dengan aktiviti yang dijalankan
4.
Aktiviti
yang dijalankan tertumpu kepada maklumbalas guru.
5.
Murid tidak dapat motivasi dari guru akibat menjalankan
aktiviti sendiri.
9.0 RUMUSAN DAN KESIMPULAN
1. Terdapat
sembilan struktur kaedah latihan yang perlu diikuti.
2. Jika beberapa orang pelajar melakukan
kesilapan guru hendaklah memberhentikan aktiviti kumpulan mereka. Ini akan
membantu guru dalam :-
a. Kecekapan
mengurus masa.
b. Kedudukan guru yang hampir dengan murid
di dalam kelas mewujudkan satu suasana yang selesa
c. Jika pelajar bertanyakan soalan, guru
membantu mereka.
d. Guru akan memerhatikan mereka untuk
melakukan kemahiran dengan betul.
3. Oleh kerana stail latihan ini direka
untuk individu sahaja, komunikasi di antara murid-murid harus diminimumkan.
4. Dua keadaan akan berlaku di mana pelajar
individu akan mengikut arahan guru mereka atau menuggu tindakbalas dari guru
selepas sesuatu persembahan.
5. Guru akan memberi tugasan mengikut tahap
kedudukan pelajar. Di dalam stail latihan ini, guru berbuat demikian untuk mencapai
kelainan dalam persembahan.
6. Kadang-kadang pelajar menyelesaikan
masalah sebelum masa yang yang diperuntukkan itu tamat. Ini berlaku di dalam
semua stail kecuali stail ‘A’ ( arahan ). Dalam masa rehat guru harus merancang
aktiviti dan pembelajaran yang sesuai
supaya pelajar tidak terikat dengan aktiviti yang tidak berkaitan.
7. Salah satu alat bantu mengajar yang
sesuai dalam stail latihan ialah carta dinding. Ia mengingatkan tentang tugasan
yang perlu dilakukan di setiap stesen. Ini menyenangkan guru.
8. Di dalam stail latihan ini , pelajar
lebih berdikari di dalam membuat keputusan tentang persembahan masing-masing
jika dibandingkan dengan stail perintah.
9. Dari segi kognitif terdapat sedikit
perubahan terhadap pelajar kerana ia harus menggabungjalinkan dengan ingatan
serta persembahan yang dipersembahkan oleh guru.
10. Stail Latihan
bermula dari proses “weaning” iaitu satu proses di mana guru dan murid
akan mengikut laluan masing-masing. Guru akan menerangkan 9 keputusan tadi
terhadap pelajar dan berharap mereka akan melakukannya dengan baik.
Berdasarkan penerangan yang telah
diberikan terhadap penggunaan kaedah pengajaran Stail latihan, dapat dinyatakan
dan dibuat kesimpulan bahawa kaedah pengajaran jenis ini amat berupaya
membentuk dan mencapai objektif setiap domain dalam sesi pengajaran dan
pembelajaran dengan lebih mantap dan kukuh dalam diri pelajar. Melalui kaedah
latihan yang yang dilakukan oleh pelajar akan membentuk keupayaan domain
kognitif, psikomotor dan afektif yang
tersendiri mengikut keupayaan pelajar bekenaan.
Peranan guru yang bertindak sebagai
pemudah cara atau fasilitator akan memberikan ruang yang bebas dan selesa
kepada pelajar dalam menghasilkan keputusan yang terbaik bagi diri mereka. Di
dalam stail latihan ini , pelajar lebih berdikari di dalam membuat keputusan
tentang persembahan masing-masing jika dibandingkan dengan stail perintah. Dari
segi kognitif terdapat sedikit perubahan terhadap pelajar kerana ia harus
menggabungjalinkan dengan ingatan serta persembahan yang dipersembahkan oleh
guru.
Rujukan.
Kementerian Pendidikan Malaysia Kuala Lumpur
Mosston, M, & Ashworth, S. (1994).
Teaching Physical Education ( 4th
ed.) New york
Mok Soon Sang ( 1991 ). Siri Pendidikan Guru : Pedagogi 2
Strategi Pengajaran
-Pembelajaran Mikro : Kuala Lumpur
