eloklah kita mengenali terlebih dahulu sejarah ringkas asal-usul bahasa Melayu. Jika kita
ingin mengkaji sejarah asal-usul sesuatu bahasa, maka kita perlu mengkaji terlebih dahulu
bangsa yang menutur bahasa tersebut. Setiap bahasa dihasil dan diwarisi oleh bangsa
tersebut.
Siapakah orang Melayu? Dari manakah mereka berasal? Asal usul orang Melayu sebagai
penutur asli bahasa Melayu amat kabur kerana sejarah kuno Asia Tenggara masih belum
diselidiki dengan mendalam. Walau bagaimanapun, kita dapat mengetahui secara kasar
latar belakang dan pergerakan masyarakat Melayu kuno, berdasarkan beberapa kajian
yang telah dilakukan oleh para sarjana dari dalam dan luar negara.
Terdapat dua teori utama bagi menjelaskan asal usul bahasa dan orang Melayu, iaitu:
1) Teori Orang Melayu Berasal dari Yunan
2) Teori Orang Melayu Berasal dari Nusantara
1) Teori Orang Melayu Berasal dari Yunan
Teori ini dipelopori oleh para sarjana Barat yang berpendapat orang Melayu berasal dari
daerah Yunan iaitu suatu kawasan yang terletak di utara Loas dan barat daya negara
China. Terdapat dua gelombang penghijrahan orang Yunan ke Asia Tenggara.
Penghijrahan pertama dinamakan Melayu Proto yang berlaku berlaku sejak tahun 2500
sebelum Masihi. Penghijrahan kedua dinamakan Melayu Deutro yang berlaku kira-kira
dalam tahun 1500 sebelum Masihi. Mereka ini telah menduduki daerah pantai dan tanah
lembah di Asia Tenggara. Penghijrahan Melayu Deutro menyebabkan Melayu Proto
melarikan diri ke kawasan pedalaman kerana terancam dengan Melayu Deutro yang lebih
maju dan hidup secara berkumpulan.
Berikut ialah hujah para sarjana tersebut yang dipetik daripada Darwis Harahap (1992):
R.H. Geldern
Beliau menemukan kapak tua yang diperbuat daripada batu di sekitar hulu Sungai
Brahmaputra, Irrawaddy, Salween, Yangtze, dan Hwang. Beliau juga menemukan kapak
yang mempunyai bentuk dan jenis yang sama di beberapa tempat di kawasan Nusantara.
Geldern membuat kesimpulan kapak tua tersebut dibawa oleh orang Asia Tengah ke Asia
Tenggara atau ke Kepulauan Melayu ini.
J.H.C Kern
J.H.C. Kern membuat kajian berdasarkan beberapa perkataan yang digunakan sehari-hari
terutama nama tumbuh-tumbuhan, haiwan, dan nama perahu. Beliau mendapati bahawa
perkataan yang terdapat di Kepulauan Nusantara ini terdapat juga di Madagaskar, Filipina,
Taiwan, dan beberapa buah pulau di Lautan Pasifik. Perkataan tersebut di antara lain
ialah: padi, buluh, rotan, nyiur, pisang, pandan, dan ubi. Berdasarkan senarai perkataan
yang dikajinya itu Kern berkesimpulan bahawa bahasa Melayu ini berasal daripada satu
induk yang ada di Asia.
Asmah Haji Omar
Asmah Haji Omar berpendapat bahawa perpindahan orang Melayu dari daratan Asia ke
Nusantara ini tidaklah sekaligus dan juga tidak melalui satu laluan. Ada yang melalui
daratan, iaitu Tanah Semenanjung, melalui Lautan Hindi dan ada pula yang melalui Lautan
China. Namun, beliau menolak pendapat yang mengatakan bahawa pada mulanya asal
bahasa mereka satu dan perbezaan yang berlaku kemudian adalah kerana faktor geografi
dan komunikasi.
2) Teori Orang Melayu dari Nusantara
Terdapat sebahagian sarjana berpendapat bahawa orang Melayu tidak berasal
dari mana-mana wilayah sebaliknya telah wujud sekian lama di kawasan
Nusantara khususnya kawasan daratan antara Jawa dan Kalimantan yang
dahulunya belum ditenggelami air latan. Berikut ialah hujah mereka:
J. Crawfurd
J. Crawfurd telah membuat kajian perbandingan bahasa yang ada di Sumatera, Jawa,
Kalimantan, dan kawasan Polinesia. Beliau berpendapat bahawa asal bahasa yang
tersebar di Nusantara ini berasal daripada bahasa di Pulau Jawa (bahasa Jawa) dan
bahasa yang berasal dari Pulau Sumatera (bahasa Melayu). Bahasa Jawa dan bahasa
Melayulah yang merupakan induk bagi bahasa serumpun yang terdapat di Nusantara ini.
J. Crawfurd menambah hujahnya dengan bukti bahawa bangsa Melayu dan bangsa Jawa
telah memiliki taraf kebudayaan yang tinggi dalam abad kesembilan belas. Taraf ini hanya
dapat dicapai setelah mengalami perkembangan budaya beberapa abad lamanya. Beliau
sampai pada satu kesimpulan bahawa:
(a) Orang Melayu itu tidak berasal dari mana-mana, tetapi malah merupakan induk yang
menyebar ke tempat lain.
(b) Bahasa Jawa ialah bahasa tertua dan bahasa induk daripada bahasa yang lain.
Sutan Takdir Alisjahbana
Sutan Takdir Alisjahbana (1987), menggelar bangsa yang berkulit coklat yang hidup di
Asia Tenggara, iaitu Thailand Selatan, Malaysia, Singapura, Indonesia, Brunei, dan Filipina
Selatan sebagai bangsa Melayu yang berasal daripada rumpun bangsa yang satu. Mereka
bukan sahaja mempunyai persamaan kulit bahkan persamaan bentuk dan anggota badan
yang berbeza daripada bangsa Cina di sebelah timur dan bangsa India di sebelah barat.
Gorys Keraf
Gorys Keraf (1984), mengemukakan teori Leksikostatistik dan teori Migrasi bagi mengkaji
asal usul bangsa dan bahasa Melayu. Setelah mengemukakan hujah tentang kelemahan
pendapat terdahulu seperti: Reinhold Foster (1776), William Marsden (1843), John
Crawfurd (1848), J.R. Logan (1848), A.H. Keane (1880), H.K. Kern (1889), Slametmuljana
(1964), dan Dyen (1965) beliau mengambil kesimpulan bahawa "...negeri asal (tanahair,
homeland) nenek moyang bangsa Austronesia haruslah daerah Indonesia dan Filipina
(termasuk daerah-daerah yang sekarang merupakan laut dan selat), yang dulunya
merupakan kesatuan geografis".
Bukti Penemuan Sejarah
Jika ditinjau dari sudut ilmu kaji purba pula, penemuan tengkorak yang terdapat di
Nusantara ini memberi petunjuk bahawa manusia telah lama ada di sini. Penemuan
tersebut di antara lain ialah:
1. Pithecanthropus Mojokerto (Jawa), yang kini berusia kira-kira 670,000 tahun.
2. Pithecanthropus Trinil (Jawa), kira-kira 600,000 tahun.
3. Manusia Wajak (Jawa), kira-kira 210,000 tahun.
No comments:
Post a Comment